De klimaatverandering van 1693

Er zijn geen seizoenen meer, horen we vaak, het klimaat is ontregeld, de hitte ligt op de loer, de kikkers zijn in de war.... Maar dit is niet vandaag begonnen ...

De verstoring van het klimaat van de jaren 1690 leidde tot ongeluk ...

In het voorjaar van 1692, Louis XIV leidt in persoon het beleg van Namen. Het regent ononderbroken gedurende drie weken.

Madame de Maintenon verklaart: « Het stortregent sedert we hier zijn; de stad [Dinant] is zodanig bemodderd dat het er niet kan uitkomen.»

Sinds het najaar van 1691 kent Frankrijk een plotselinge klimaatverstoring: 15 dagen vorst in november 1691, 19 dagen in december, 27 dagen in januari 1692, 18 dagen in februari. De gewassen groeien slecht en te laat. De oogsten zijn katastrofisch.

De lente van 1693 is nat en koud. De kerk gelast processies. De tarwe kiemt in augustus wanneer de hitte intens is. September ziet de terugkeer van de regens, wat rotte tarwe en misoogsten tot gevolg heeft.

In oktober van datzelfde jaar doet men ovens bouwen op de binnenplaats van het Louvre om brood te bakken dat wordt aan twee cent per pond.

 De winter van 93-94 is erg koud en droog. De nieuwe oogsten zijn opnieuw middelmatig. Er vallen talloze doden als gevolg van de honger en epidemieën (tyfus, scheurbuik, ergotisme).

Deze klimaatontregelingen zouden 2.836.000 doden veroorzaken in twee jaar, hetzij 1.3 miljoen meer dan in twee gemiddelde jaar.

De crisis van 1693-94 zou bijna net zoveel slachtoffers hebben gevergd als de oorlog van 14-18, maar in 2 jaar in plaats van 4 in een land 2 keer minder bevolkt. Dit is de grootste demografische ramp in de geschiedenis van Frankrijk.

Deze informatie komt uit een artikel van Joel Cornette verschenen in het tijdschrift HISTOIRE nr 257 van september 2001 en dat kan worden geraadpleegd in de bibliotheek van Seneffe.